De Metropoolregio Rotterdam

Context

Rotterdam is een internationale wereldstad, die een van de grootste havens ter wereld heeft en een belangrijke toegangspoort is voor producten die de EU binnenkomen. De bereikbaarheid per vliegtuig is ook zeer goed, met de luchthaven Schiphol op minder dan een half uur met de trein.

Ondanks haar mondiale uitstraling in de context van het bedrijfsleven en de goede bereikbaarheid, heeft Rotterdam historisch gezien relatief weinig bezoekers ontvangen. Vanaf het nieuwe millennium begon dit te veranderen. Rotterdam werd in 2001 uitgeroepen tot Culturele Hoofdstad van Europa en sindsdien is de stad zich blijven ontwikkelen. Dit resulteerde erin dat de stad werd geprezen in internationale reisblogs en tijdschriften. In 2017 werd de stad genoemd als ‘the capital of cool’ in een artikel van CNN en het werd gekozen als de gaststad voor het Eurovisie songfestival van 2020. Hoewel dit niet doorging vanwege de COVID 19 pandemie. Het evenement heeft afgelopen mei plaatsgevonden in de stad.

Cultuurtoeristische producten, motivaties en bestaande kloof

De metropoolregio Rotterdam is de afgelopen jaren snel gegroeid en de verwachtingen voorafgaand aan COVID-19 waren dat deze groei zou doorzetten. De metropoolregio bevat twee UNESCO werelderfgoed ‘sites’ (Van Nellefabriek en de Molens van Kinderdijk), maar de belangrijkste attractie is het rauwe en toch levendige imago van de stad. Dit sluit zeer goed aan bij toeristische trends als New Urban Tourism, waarbij toeristen ook worden aangetrokken door de ‘daily  life experience’. Rotterdam is een zeer diverse en multiculturele stad, die rijk is aan (immaterieel) erfgoed en trotse bewoners, die de stad een sterke lokale maar open-minded identiteit geven. In het verlengde hiervan staat de stad Rotterdam ook bekend als een stad van evenementen en festivals, waar inwoners, regionale bezoekers en toeristen kunnen genieten van een breed scala aan activiteiten.

Strategieën voor cultuurtoerisme

Voorafgaand aan COVID-19 waren de verwachtingen dat toerisme in Rotterdam zou blijven groeien, aangezien de groeicijfers hoog waren. Hoewel er nog steeds ruimte is voor groei in de stad, zijn de lokale belanghebbenden zich zeer bewust van de gevaren van overtoerisme. Daarom willen zij het toerisme in de stad zo ontwikkelen dat het bijdraagt aan de kwaliteit van leven in de stad. De nadruk wordt gelegd op lokale betrokkenheid en inbedding en de bezoekerseconomie, met inbegrip van het cultureel toerisme, wordt gezien als een mogelijkheid om economisch achtergebleven gebieden op te krikken. Om dit te bereiken heeft de stad een actieve toerismestrategie, en ook de plaatselijke DMO is zeer actief op dit gebied.

Doelen van het lab

Het overkoepelende doel van dit Lab is om nieuwe manieren te onderzoeken om met toenemende aantallen cultuurtoeristen om te gaan op een manier die ten goede komt aan de stad en die past binnen een toekomstvisie waarin concepten worden ontworpen rond een duurzaam ontwikkeld toeristisch product (i.e. een ‘bloeiende’ bestemming). In die zin zal het Lab specifiek worden opgezet om:

  • Verschillende belanghebbenden samen te brengen en ideeën van co-design en participatie te gebruiken om een gedeelde visie te creëren voor de ontwikkeling van plaatsgebonden erfgoed;
  • Nieuwe cultuurtoeristische producten, ervaringen en bezoekersstromen te ontwerpen die de stad verrijken en passen bij de lokale manier van leven
  • Kijken naar mogelijkheden om nieuwe cultuurtoeristische producten te ontwikkelen die te maken hebben met ‘moderne’ cultuur (bijv. straatkunst, architectuur, multiculturalisme) en die de lokale gemeenschappen ten goede komen;
  • Manieren waarderen om evenementen en festivals te organiseren die bijdragen tot het lokale welzijn in een samenleving van 1,5 meter;
  • Bestaande drempels voor succesvolle ontwikkeling identificeren, met name op het gebied van marketing, cultureel erfgoedaanbod en toegankelijkheid.

Voorgestelde activiteiten en ontwikkeling van innovaties

Essentiële Lab-activiteiten omvatten co-designsessies, maar ook workshops en mogelijk digitale interacties met inwoners en ondernemers op een continue basis. De activiteiten zullen waarschijnlijk bestaan uit verschillende design-geleide interventies om te komen tot nieuwe experience design concepten, de SmartCulTour Game om te helpen barrières voor samenwerking te overwinnen, en andere ontwikkelingsideeën die voortkomen uit betrokkenheid met lokale stakeholders.

Het Lab richt zich specifiek op manieren waarop toerisme een bloeiende stad kan accommoderen en tegelijkertijd de toekomstige bezoekersdruk kan beperken en op het (co)ontwerp van cultuurtoeristische producten of ervaringen die daarbij passen. Er wordt een perspectief op cultuur en erfgoed gehanteerd dat verder gaat dan historisch gebouwd stedelijk erfgoed en dat ook immaterieel erfgoed en stedelijke cultuur omvat. Door culturele producten te combineren met innovatieve nieuwe ervaringen kan het toerisme zodanig worden getransformeerd dat het inclusief wordt en ten goede komt aan de bewoners en andere lokale belanghebbenden.